Wat is trance en het onbewuste?

Onderzoekers schatten dat maar liefst 95 tot 99 procent van wat we doen wordt bepaald door het onbewuste deel van het brein. Het is niet alleen van grote invloed op ons dagelijkse gedrag, maar ook sterk bepalend bij het verwerken van moeilijke levensgebeurtenissen. Bij hypnotherapie richten we ons om die reden op het onbewuste. Het is een hulpbron voor verandering.

Stel, iemand gooit een bal naar je hoofd. Je instinctieve reactie zal zijn om je hoofd weg te draaien. Daar hoefde je niet over na te denken; het gebeurt geheel onbewust en automatisch. De handeling werd aangestuurd door een onbewust deel van het brein.

Veel van ons gedrag en de beslissingen die we van dag tot dag nemen, worden bepaald door het onbewuste. Het is de plek waar emoties worden verwerkt en patronen ontstaan, maar ook waar oud zeer ligt opgeslagen. Als een kind iets ingrijpends meemaakt, zal hij dat proberen te interpreteren en begrijpen. Daaraan koppelt hij vaak een overtuiging over zichzelf en hoe de wereld werkt. Bijvoorbeeld dat de ruzie van de ouders zijn schuld is, of dat hij beter stil kan zijn om problemen niet te verergeren. Zulke overtuigingen kunnen ongemerkt jarenlang iemands gedrag bepalen, en tot ongewenste gevolgen leiden, zoals angst, verslaving of psychosomatische klachten.

In de moderne westerse maatschappij krijgt het ‘denkende brein’ relatief veel aandacht. Het ontwikkelen van bewustzijn en het vergoten van intelligentie, logica en ratio zijn belangrijke waardes. Dit heeft tot gevolg dat bij psychische problemen vaak eerst wordt gekeken naar het denkende brein voor een oplossing. Maar over problemen praten en nadenken biedt niet altijd een oplossing. De focus op het denken kan het juist zelfs in de weg staan. Hypnotherapie richt zich daarom op het onbewuste. Dit is een krachtige manier om hardnekkige patronen te doorbreken en langdurige verandering in gang te zetten.

Sigmund Freud & Carl Jung
De beroemde psychiater Sigmund Freud introduceerde het concept van het onbewuste. Hij was er van overtuigd dat de mens zich maar ten dele bewust is van dat wat er zich in zijn eigen binnenwereld afspeelt.

Om contact te maken met de diepere drijfveren van zijn clienten liet hij ze tijdens lange therapiesessies op een associatieve manier vertellen. Zo kwam hij ‘neuroses’, oftewel mentale problemen op het spoor die volgens hem het gevolg waren van een verdrongen herinnering of verlangen. Ook de Zwitserse psychiater en psychoanalyticus Carl Gustav Jung’s benadering draaide om het onbewuste. Maar volgens hem bestaat het onbewuste niet alleen uit persoonlijke ervaringen, maar ook uit collectieve herinneringen en trauma’s die mensen van oudere generaties over hebben genomen.

Trance
Hypnotherapie maakt ook gebruik van trance (ook wel hypnose genaamd). Hypnose is feitelijk niets anders dan het op een veilige en ontspannen manier focussen op je binnenwereld. Het rationele, denkende brein wordt even op pauze gezet. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is een cliënt tijdens trance niet helemaal van de wereld. Iemand kan nog steeds waarnemen wat er om hem heen gebeurt en ook gewoon terugpraten als de therapeut een vraag stelt. Trance is een natuurlijke staat; het is de toestand waarin je verkeert als je je tijdens het fietsen de weg die je aflegde niet meer herinnert, of als je wegdroomt bij een mooi boek. Het onbewuste is geen enge, donkere plek van de geest waar je maar beter weg kunt blijven. Integendeel, het is een plek waar belangrijke, vormende levensgebeurtenissen en overtuigingen liggen opgeslagen. Het is een plek waar hulpbronnen te vinden zijn om problemen op te lossen waar iemand met het ‘gewone denken’ niet bij komt.